Hoe werkt niezen precies?
Niezen is een natuurlijke reactie van je lichaam om de luchtwegen te reinigen. Wanneer je bijvoorbeeld stof, allergenen of kleine irriterende deeltjes in je neus hebt, worden er sensoren in je neusholte geactiveerd. Deze signaleren je hersenen dat het tijd is om te niezen. Tijdens een nies komt lucht met hoge snelheid uit je neus en mond, waardoor ongewenste deeltjes worden verwijderd. Vaak merk je dat je automatisch je ogen sluit tijdens het niezen. Maar waarom gebeurt dat eigenlijk?
De reflex van het sluiten van je ogen
Het sluiten van je ogen bij het niezen is een reflex waar je weinig controle over hebt. Dit reflexmechanisme is diep geworteld in het menselijk zenuwstelsel. De prikkel die je neusholte registreert, activeert een reactie in je hersenen. Deze stuurt signalen naar verschillende spieren in je gezicht, waaronder de spieren rondom je ogen. Deze spieren trekken samen en dwingen je ogen dicht op het exacte moment dat je niest.
Bescherming van je ogen
Een van de meest geaccepteerde theorieën is dat het sluiten van je ogen dient om je ogen te beschermen. Wanneer je niest, ontsnapt lucht met een flinke hoeveelheid druk uit je lichaam. Dit kan kleine deeltjes zoals speekseldruppels, bacteriën en stof verplaatsen. Door je ogen te sluiten, voorkom je dat deze schadelijke deeltjes in je ogen terechtkomen, wat irritatie of infecties kan veroorzaken.
Kun je niezen met je ogen open?
Hoewel het mogelijk is om met uiterste inspanning je ogen open te houden tijdens een nies, wordt dit door je lichaam niet automatisch gedaan. Het vergt bewuste controle over je oogspieren, iets dat bij de meeste mensen lastig is. Er is echter een mythe dat als je met je ogen open zou niezen, je ogen uit hun kassen kunnen springen vanwege de druk. Gelukkig is dit niet waar. De oogkassen zijn stevig genoeg om die druk aan te kunnen; het sluiten van je ogen is puur een beschermende reflex.
Wat als de reflex niet werkt?
Bij sommige mensen werkt de reflex niet altijd naar behoren, bijvoorbeeld door zenuwproblemen of letsel aan de gezichtsspieren. Dit kan resulteren in het niezen met open ogen. Hoewel dit meestal ongevaarlijk is, is het minder effectief in het beschermen van de ogen. Heb je daarnaast last van pijn of ongemak bij niezen, dan kan het verstandig zijn om een arts te raadplegen.
Conclusie
Het sluiten van je ogen tijdens het niezen is een natuurlijke reflex om je ogen te beschermen tegen mogelijke schade door deeltjes in de lucht. Hoewel het technisch mogelijk is om te niezen met je ogen open, is dit niet gebruikelijk en kan het enige inspanning vergen. Door deze reflex hoeft je lichaam echter niet bewust energie te steken in de bescherming van je ogen tijdens een nies, wat het hele proces efficiënter maakt.
