Wat is uitstelgedrag precies?
Uitstelgedrag is niet gewoon lui zijn. Je weet dat iets moet gebeuren, je wilt het eigenlijk ook gedaan hebben, maar toch schuif je het steeds voor je uit. Dat kan gaan om kleine dingen zoals een mail beantwoorden, maar ook om grote taken zoals het maken van een belangrijke keuze of het opruimen van je huis.
Vaak voelt uitstellen even fijn. Je kiest voor iets dat leuker of makkelijker is, zoals je telefoon pakken of een serie kijken. Pas later komt het vervelende gevoel: stress, schaamte of het idee dat je tekortschiet. Dat maakt de drempel om te beginnen nog hoger, waardoor je in een soort cirkel vast kunt komen te zitten.
Waarom stel je dingen uit?
Angst om fouten te maken
Veel mensen stellen uit omdat ze bang zijn om het niet goed genoeg te doen. Als je niet begint, kun je ook niet falen. In je hoofd voelt dat veilig, maar in de praktijk levert het vooral druk en onrust op. De taak blijft namelijk gewoon bestaan.
Te hoge verwachtingen
Misschien verwacht je van jezelf dat je meteen perfect moet presteren. Je wilt in één keer een fantastisch resultaat neerzetten. Daardoor wordt de eerste stap zo groot dat je er niet aan begint. Terwijl bijna elke taak eigenlijk bestaat uit een reeks kleine, gewone stappen.
Onduidelijke of saaie taken
Als je niet precies weet wat je moet doen, is het veel makkelijker om uit te stellen. Hetzelfde geldt voor saaie taken waar je geen zin in hebt. Je brein kiest automatisch voor iets dat meer prikkels geeft, bijvoorbeeld je telefoon, sociale media of een ander klusje dat minder moeite kost.
Drie simpele manieren om vandaag nog te starten
Maak de eerste stap belachelijk klein
In plaats van "ik moet mijn hele administratie doen" kun je beginnen met "ik pak nu de map en ga vijf minuten sorteren". Een taak die maar een paar minuten kost, voelt veel minder zwaar. Vaak merk je dat, als je eenmaal begonnen bent, het eigenlijk best meevalt en je vanzelf doorgaat.
Gebruik een korte tijdsblok
Spreek met jezelf af dat je maar tien of vijftien minuten aan iets werkt. Zet een timer en stop ook echt als de tijd om is. Zo train je jezelf dat beginnen niet gelijk betekent dat je uren vastzit. Je verlaagt de drempel om die eerste stap te zetten en dat is precies waar het vaak misgaat.
Haal de verleiding even weg
Leg je telefoon in een andere kamer, sluit tabbladen die je afleiden en zorg voor een rustige plek. Hoe minder prikkels, hoe kleiner de kans dat je jezelf afleidt zodra iets lastig of saai wordt. Je maakt het jezelf zo veel makkelijker om een paar minuten gefocust te blijven.
Vriendelijker zijn voor jezelf helpt echt
Het klinkt misschien zacht, maar mild zijn voor jezelf werkt beter dan streng zijn. Als je jezelf telkens verwijt dat je weer hebt uitgesteld, voel je je alleen maar slechter. Daardoor wordt beginnen nog lastiger. Beter is om te zien wat wel lukt: die paar minuten die je wél hebt gedaan, de kleine stap die je wél hebt gezet.
Uitstelgedrag hoort bij mens zijn. Iedereen heeft er weleens last van. Door kleine, haalbare stappen te kiezen en de druk wat van jezelf af te halen, merk je dat je meer gedaan krijgt dan je dacht. En dat geeft rust in je hoofd én in je dag.
