De betekenis van 'zeebenen hebben'
De uitdrukking 'zeebenen hebben' wordt in Nederland vaak gebruikt, maar wat betekent het nu eigenlijk precies? De term komt uit de scheepvaart en verwijst naar het vermogen om zonder moeite je evenwicht te bewaren op een deinend schip. Het hebben van zeebenen betekent dus dat je zonder zeeziek te worden of om te vallen over het dek kunt bewegen, ondanks de schommelende bewegingen van een boot op zee.
De oorsprong van de uitdrukking
Deze uitdrukking vindt zijn oorsprong in de eeuwenoude zeevaart. Matrozen brachten lange tijd aan boord van schepen door en moesten zich kunnen aanpassen aan het constante bewegen van het schip op de golven. Door ervaring ontwikkelden zij als het ware 'zeebenen', een getraind gevoel voor balans dat hen in staat stelde om zelfs bij slecht weer overeind te blijven. Iemand die die vaardigheid nog niet heeft, wordt als 'groen' of onervaren beschouwd.
Gebruik van 'zeebenen hebben' in het dagelijks leven
Hoewel de uitdrukking letterlijk over het varen op zee gaat, wordt hij inmiddels ook figuurlijk gebruikt. Mensen zeggen vaak 'ik heb nog geen zeebenen' als ze voor het eerst op een boot stappen en zich tijdens het varen niet stabiel voelen. Maar ook buiten de context van boten hoor je de uitdrukking weleens. Zo kan iemand bijvoorbeeld zeggen: 'Ik moet nog even mijn zeebenen krijgen' wanneer ze figuurlijk bedoelen dat ze nog moeten wennen aan een nieuwe situatie, zoals een nieuwe baan of een verhuizing.
Wat te doen als je geen zeebenen hebt?
Niet iedereen is van nature gezegend met goede balans of een sterke maag op zee. Voor mensen die snel zeeziek worden, kan het ontwikkelen van echte zeebenen een uitdaging zijn. Toch zijn er manieren om je aan te passen aan varen. Door vaker het water op te gaan, leert je lichaam om beweging op zee te compenseren. Daarnaast kunnen bepaalde trucjes helpen, zoals naar de horizon kijken, voldoende slapen en niet te veel alcohol drinken voor je de boot op stapt. Er bestaan ook middeltjes tegen zeeziekte die je kunnen helpen bij de eerste paar keer varen.
Zeebenen: een kunst of een kwestie van gewenning?
Voor veel mensen blijkt dat zeebenen uiteindelijk een kwestie zijn van oefening, gewenning en vertrouwen. Het neemt vaak een paar vaartochten in beslag, maar uiteindelijk went je lichaam vanzelf aan de schommelingen. De ene persoon ontwikkelt zijn 'zeebenen' sneller dan de ander, maar in principe kan iedereen het leren. Of je nu avontuur zoekt op een zeilboot, de ferry neemt naar een eiland of een duiktrip maakt: zeebenen komen dan zeker van pas!
Waarom deze uitdrukking populair blijft
'Zeebenen hebben' is een uitdrukking die mensen aanspreekt, mede door het duidelijke beeld dat het oproept. Het is krachtig Nederlands, geworteld in de traditie van een vaarland. Door de veelzijdige betekenis – zowel letterlijk als figuurlijk – blijft het een geliefde term. Zeker in een land als Nederland, waar water zo'n belangrijke rol speelt in het dagelijks leven, blijven zulke nautische uitdrukkingen springlevend.
