Wat betekent het als je tegen jezelf praat?
Veel mensen fluisteren weleens tegen zichzelf tijdens het koken, autorijden of werken achter de laptop. Toch schrikken sommigen als ze zichzelf hardop horen praten en vragen zich af of dat wel normaal is. Tegen jezelf praten klinkt misschien vreemd, maar het is eigenlijk een heel gewoon verschijnsel dat veel met je concentratie en emoties te maken heeft.
Wanneer je tegen jezelf praat, zet je je gedachten om in woorden. Dat helpt je brein om informatie te ordenen. Denk aan een boodschappenlijstje dat je uitspreekt terwijl je de keuken rondloopt of de stappen die je benoemt terwijl je een lastige taak uitvoert. In plaats van chaos in je hoofd, geef je je hersenen een soort handleiding.
De voordelen van hardop tegen jezelf praten
Beter focussen op wat je doet
Door hardop te zeggen wat je gaat doen, maak je jezelf bewuster van je handelingen. Stel je voor dat je een ingewikkelde taak op je werk hebt. Als je de stappen zachtjes benoemt, verklein je de kans dat je iets overslaat. Topsporters gebruiken dit principe ook. Zij moedigen zichzelf aan of herhalen wat hun volgende actie wordt om in de juiste focus te komen.
Ook bij alledaagse klusjes helpt zelfspraak. Denk aan het sorteren van de was, het bouwen van een kast of het leren voor een examen. Door te verwoorden waar je mee bezig bent, wordt het makkelijker om bij de taak te blijven en minder snel afgeleid te raken.
Omgaan met stress en emoties
Tegen jezelf praten is niet alleen praktisch, maar ook emotioneel nuttig. Wanneer je nerveus bent voor een gesprek of presentatie, kan een bemoedigend praatje tegen jezelf rust geven. Zinnen als “Ik heb dit goed voorbereid” of “Ik mag fouten maken” zetten een vriendelijke toon in je hoofd.
Je kunt zelfspraak zien als een gesprek met je beste vriend, maar dan van binnen. In plaats van jezelf streng toe te spreken, kun je oefenen met mildere woorden. Dat helpt om negatieve gedachten om te buigen en jezelf minder onder druk te zetten.
Wanneer wordt tegen jezelf praten een probleem?
In de meeste gevallen is tegen jezelf praten onschuldig en zelfs nuttig. Toch zijn er situaties waarin het goed is om extra alert te zijn. Als je bijvoorbeeld stemmen hoort die niet als ‘jezelf’ voelen, of als de zelfspraak heel negatief en dwingend wordt, kan dat een signaal zijn om hulp te zoeken. Verschil is dat gewone zelfspraak meestal voelt alsof jij bewust aan het woord bent en dat je kunt kiezen wat je zegt.
Ook als je merkt dat je sociale leven eronder lijdt, bijvoorbeeld omdat je voortdurend hardop praat in situaties waar dat niet passend is, kan het helpen om met een professional te praten. Dat betekent niet dat er meteen iets ernstigs aan de hand is, maar wel dat het fijn kan zijn om samen te kijken wat er achter zit.
Hoe je zelfspraak bewust in je voordeel gebruikt
Je kunt tegen jezelf praten bewust inzetten als hulpmiddel. Probeer eens om bij een taak hardop de stappen te benoemen en te kijken of je minder fouten maakt. Of gebruik positieve zinnen wanneer je merkt dat je ergens tegenop ziet. Zo wordt iets wat misschien eerst een gekke gewoonte leek, een handig gereedschap in je dagelijks leven.
Dus als je jezelf weer eens hoort mompelen tijdens het opruimen of werken: zie het niet als iets raars. Je brein is gewoon hard aan het werk om orde te scheppen in alles wat er speelt, en jouw woorden helpen daarbij.
