Waarom we tegen onszelf praten
Bijna iedereen doet het, maar we hebben het er zelden over: hardop tegen onszelf praten. Denk aan mompelen tijdens het koken, zachtjes vloeken als iets mislukt of jezelf hardop moed inspreken voor een lastig gesprek. Veel mensen vragen zich af of dit vreemd gedrag is, maar dat is het niet. Het is zelfs een heel gewone, menselijke manier om met ons hoofd en onze gevoelens om te gaan.
Hardop praten helpt je gedachten te ordenen. Door woorden te geven aan wat er in je hoofd zit, maak je het overzichtelijker. Het voelt alsof je even buiten jezelf stapt en naar je eigen situatie kijkt. Dat kan rust geven en maakt het makkelijker om beslissingen te nemen.
De voordelen van hardop tegen jezelf praten
Beter concentreren op een taak
Misschien merk je dat je vaak tegen jezelf praat wanneer je iets ingewikkelds doet. Bijvoorbeeld een kast in elkaar zetten of een nieuw recept proberen. Door stap voor stap tegen jezelf te zeggen wat je gaat doen, blijf je gefocust. Het is alsof je je eigen handleiding uitspreekt. Onderzoek laat zien dat mensen taken soms beter uitvoeren als ze de instructies zachtjes hardop herhalen.
Emoties ventileren en verwerken
Op momenten dat je boos, verdrietig of gespannen bent, kan hardop praten een uitlaatklep zijn. Door je frustratie in woorden om te zetten, voelt het minder als een chaos in je hoofd. “Dit was echt een rotdag, maar morgen wordt beter” lijkt misschien een simpele zin, maar het is een manier om jezelf te erkennen en te kalmeren. Je geeft je gevoel ruimte in plaats van het op te kroppen.
Je zelfvertrouwen een duwtje geven
Veel mensen praten hardop tegen zichzelf vlak voor een spannende gebeurtenis, zoals een sollicitatie of presentatie. Zinnen als “Je hebt je goed voorbereid” of “Je kunt dit” klinken misschien cliché, maar ze kunnen je brein in een positievere stand zetten. Door zulke woorden te herhalen, stuur je als het ware een vriendelijke boodschap naar jezelf.
Wanneer is zelfpraat minder handig
Negatief tegen jezelf spreken
Zelfpraat wordt vooral een probleem als de toon hard en negatief is. Zinnen als “Ik kan ook nooit iets goed doen” of “Wat ben ik dom” kunnen je zelfbeeld langzaam ondermijnen. Je hoort jezelf die woorden zeggen en je gaat ze makkelijker geloven. Probeer in zulke gevallen bewust de toon te veranderen. In plaats van “Wat ben ik dom” kun je zeggen: “Dit ging niet goed, maar ik kan het opnieuw proberen.”
Als het je dagelijks leven belemmert
Hardop tegen jezelf praten is normaal, zolang het je niet in de weg zit. Merk je dat je voortdurend, heel luid of op een manier tegen jezelf praat die je angstig of onrustig maakt, dan is het verstandig om er met iemand over te praten. Bijvoorbeeld met een vertrouwenspersoon of een huisarts. Die kan helpen inschatten of er meer aan de hand is en of extra ondersteuning zinvol is.
Hoe je zelfpraat positiever kunt maken
Je hoeft niet te stoppen met hardop tegen jezelf praten. Het kan juist een handige gewoonte zijn, zolang je er vriendelijk mee omgaat. Sta stil bij de woorden die je gebruikt. Vraag jezelf af: zou ik dit ook zo zeggen tegen een goede vriend of vriendin? Zo niet, probeer dan een zachtere, helpende variant te kiezen. Op die manier wordt praten tegen jezelf geen vreemde tik, maar een simpele dagelijkse hulpbron waar je bewust gebruik van kunt maken.
