Waarom tijd anders voelt als je ouder wordt
Veel mensen hebben het gevoel dat de jaren sneller voorbij vliegen naarmate ze ouder worden. Waar een zomervakantie als kind eindeloos leek te duren, voelt een jaar als volwassene soms als een paar weken. Maar hoe kan dat, terwijl een uur altijd zestig minuten blijft duren? Het gaat hier niet om de kloktijd, maar om hoe ons brein tijd ervaart.
Hoe je brein herinneringen opslaat
Onze beleving van tijd is sterk verbonden met het aantal herinneringen dat we aan een periode hebben. Hoe meer nieuwe indrukken je opdoet, hoe langer een periode achteraf lijkt te duren. Een eerste schooldag, een nieuwe vakantieplek of een nieuwe hobby blijven beter hangen dan een gewone werkdag die lijkt op alle andere.
Als kind maak je veel dingen voor het eerst mee. Je brein staat dan als het ware in de stand voor ontdekken. Daardoor sla je meer details op en voelt een jaar achteraf rijk en lang. Volwassenen zitten vaker in routines. Dagen lijken op elkaar en leveren minder opvallende herinneringen op. Gevolg: als je terugkijkt, lijkt de tijd korter.
Verhouding tussen leeftijd en tijdsgevoel
Een veelgehoorde uitleg gaat over verhoudingen. Voor een kind van tien jaar is één jaar maar liefst tien procent van het hele leven. Voor iemand van veertig is dat nog maar tweeënhalf procent. Onbewust vergelijken we nieuwe tijd met wat we al hebben meegemaakt. Daardoor voelt een jaar voor een kind veel groter en indrukwekkender dan voor een volwassene.
Hoewel dit geen exacte wetenschap is, helpt het wel om te begrijpen waarom dezelfde hoeveelheid tijd voor verschillende leeftijden heel anders kan aanvoelen.
Rol van aandacht en afleiding
In het moment versus achteraf
Ook aandacht speelt een belangrijke rol. Tijdens drukke periodes lijkt de dag soms lang te duren, maar voelt een maand achteraf juist kort. Dat komt omdat we in het moment veel prikkels ervaren, maar niet alles bewust opslaan. Achteraf houden we alleen de belangrijkste momenten over, waardoor de periode compacter lijkt.
Bij rustige, maar betekenisvolle dagen, waarin je bewust met iets bezig bent, kan het juist andersom werken. De dag lijkt dan snel om, maar voelt achteraf rijk en waardevol, omdat je er met aandacht bij was.
Schermen en automatisch gedrag
Tegenwoordig brengen we veel tijd door achter schermen. Scrollen op je telefoon of series kijken voelt vaak als ontspanning, maar vraagt weinig actieve aandacht. Je brein slaat minder duidelijke herinneringen op. Dat maakt dat uren verdwijnen zonder dat ze een duidelijke plek krijgen in je geheugen. Hierdoor lijkt een week vol schermtijd achteraf korter dan een week waarin je veel verschillende activiteiten hebt gedaan.
Kun je tijd weer ‘langzamer’ laten voelen
Je kunt de klok niet vertragen, maar je kunt je tijdsbeleving wel beïnvloeden. Nieuwe dingen leren, andere routes lopen, bewust pauzes nemen en vaker zonder afleiding iets doen, zorgen voor meer duidelijke herinneringen. Daardoor voelt dezelfde hoeveelheid tijd achteraf voller en minder vluchtig.
Door je dagen net iets minder op de automatische piloot te leven, kun je het gevoel hebben dat je meer uit je tijd haalt, ook al tikt de secondewijzer nog altijd even snel.
