Wat gebeurt er in je lichaam wanneer je niest?
Niezen is iets wat iedereen regelmatig doet en hoewel het vaak als minimaal wordt beschouwd, speelt het een belangrijke rol in de gezondheid van je lichaam. Het is een natuurlijke ontladingsreactie van je lichaam om vreemde deeltjes, zoals stof, vuil of allergenen, te verwijderen uit je neus of luchtwegen. Maar wat gebeurt er precies in je lichaam wanneer je ongecontroleerd die bekende 'hatsjoe' uitstoot?
Het proces van een nies: stap voor stap
Een niesreactie start meestal met een prikkeling in de neusholtes. Dit kan worden veroorzaakt door invloeden zoals pollen, stof, rook of zelfs plotselinge temperatuurveranderingen. De zenuwen in je neus sturen een signaal naar je hersenen om een niesreflex op te wekken. Vervolgens nemen je ademhaling en je stembanden even controle over.
Tijdens het niezen krijg je eerst een diepe inademing waarbij je longen zich vullen. Je stembanden sluiten zich daarna tijdelijk en de druk in je borstkas neemt aanzienlijk toe. Als gevolg hiervan openen je stembanden zich plotseling en stuurt de opgebouwde lucht met kracht vreemde deeltjes naar buiten via je mond en neus. Dit is de reden waarom niezen vaak gepaard gaat met een explosief geluid en een plotselinge beweging van je hoofd.
Waarom niezen we eigenlijk?
Niezen heeft een duidelijk biologisch doel: het beschermen van je luchtwegen. Het helpt om irriterende stoffen die mogelijk schadelijk zijn, zoals virussen of allergenen, snel uit je neusholten te verwijderen. Dit beschermt ons tegen infecties en houdt onze luchtwegen schoon. Het is een cruciaal mechanisme waarmee het lichaam zichzelf kan verdedigen tegen externe bedreigingen.
Allergieën en niesbuien
Als je last hebt van allergieën, zoals hooikoorts, kan niezen een veelvoorkomend symptoom zijn. Bij allergische reacties ziet je immuunsysteem onschadelijke stoffen, zoals pollen of huisstofmijt, als een bedreiging. Dit veroorzaakt een ontstekingsreactie in je neusslijmvliezen, die onder andere resulteert in niezen. Dergelijke niesbuien kunnen regelmatig voorkomen, afhankelijk van je blootstelling aan de allergenen.
Interessante feiten over niezen
Wist je dat niezen verrassend snel kan gaan? Lucht en speekseldeeltjes die vrijkomen bij een nies kunnen met snelheden van tot wel 160 kilometer per uur uit je lichaam worden geperst. Een enkele nies kan duizenden bacteriën of virusdeeltjes bevatten, wat het belang benadrukt van het bedekken van je mond en neus met een zakdoek of je elleboog.
Bovendien kun je niet niezen tijdens je slaap. Dit komt doordat de hersenzenuwen die verantwoordelijk zijn voor de niesreflex inactief zijn terwijl je lichaam zich in een diepe slaapfase bevindt. Nog een leuk weetje: sommige mensen niezen wanneer ze in fel zonlicht kijken, een aandoening die bekend staat als de 'fotische niesreflex'.
Hoe kun je niezen voorkomen?
Hoewel niezen vaak onschuldig is, kan het soms hinderlijk zijn, bijvoorbeeld tijdens een vergadering of een etentje. Als je een nies voelt opkomen, kun je proberen dit te onderdrukken door je neus zachtjes dicht te knijpen of je adem in te houden. Het vermijden van prikkels, zoals sterke parfums, dierenhaar of rook, kan ook helpen om veelvuldig niezen te beperken.
Als niezen gepaard gaat met andere klachten zoals een verstopte neus, keelpijn of koorts, kan het een teken zijn van verkoudheid of griep. In dat geval is het aan te raden om extra rust te nemen, voldoende te drinken en indien nodig contact op te nemen met een arts.
