Waarom regen überhaupt een geur heeft
Iedereen kent het: je doet het raam open na een buitje en je ruikt meteen dat typische ‘regenluchtje’. Toch komt regen zelf geurloos uit de lucht vallen. De geur die je ruikt, ontstaat vooral wanneer de eerste druppels de grond raken. Dan komen allerlei stoffen vrij die al op straat, in de tuin of in het bos aanwezig waren.
De belangrijkste rol is weggelegd voor piepkleine organismen in de bodem: bacteriën en schimmels. Zij maken stoffen aan die pas bij regen vrijkomen in de lucht. Daardoor kun je soms zelfs binnen ruiken dat het net geregend heeft.
De frisse geur na een zomerse bui
Wat is petrichor
De frisse, bijna rustgevende geur die je vaak na een droge periode ruikt, heeft een naam: petrichor. Dit is een combinatie van oliën uit planten en een stof die geosmine heet. Planten scheiden oliën af die in de grond of op stenen blijven zitten. Als het lang droog is, hoopt dat zich op.
Wanneer de eerste regendruppels vallen, slaan ze als het ware uit elkaar op de grond. Daarbij ontstaan kleine luchtbelletjes die opstijgen en die oliën en geosmine meenemen. Dat mengsel komt in de lucht terecht en jouw neus vangt het op als die herkenbare, frisse regenlucht.
De rol van geosmine
Geosmine is een stof die door bepaalde bacteriën in de bodem wordt gemaakt. Die bacteriën leven rustig in de grond, maar bij regen komt geosmine naar boven. Mensen zijn hier extreem gevoelig voor, zelfs in heel lage concentraties. Daardoor ruik je die typische ‘aardse’ geur al snel, vooral in de natuur of in een tuin met veel planten en aarde.
Waarom regen soms juist vies ruikt
Regen op asfalt en in de stad
In een drukke straat ruikt regen vaak heel anders dan in een bos. Dat komt doordat regen daar mengt met uitlaatgassen, rubberdeeltjes van autobanden, stof en vuil van de weg. Als druppels op asfalt of beton vallen, komt een mix van die stoffen in de lucht terecht. Die geur wordt vaak als scherp of vies ervaren.
Ook in oude, slecht geventileerde straten of tunnels kan regen een muffe lucht losmaken. Het water spoelt dan vuil los dat al langer lag, waardoor je ineens dingen ruikt die je normaal niet opvallen.
Rioollucht en stilstaand water
Als regen snel in het riool verdwijnt of putten overstroomt raken, kun je een sterke rioollucht ruiken. Dit komt vooral door gassen zoals zwavelwaterstof, die ontstaan wanneer organisch materiaal in het riool wordt afgebroken. Bij hevige buien kunnen die gassen makkelijker naar buiten komen.
Ook bij plassen met stilstaand water kan regen voor een vieze lucht zorgen. In stilstaand water groeien vaak algen en bacteriën. Wanneer regen het water in beweging brengt, kunnen hun afbraakproducten vrijkomen en dat ruikt soms muf of rot.
Waarom jij regen anders ruikt dan een ander
Niet iedereen ervaart regenlucht op dezelfde manier. Geurbeleving is persoonlijk en hangt af van je herinneringen en je neus. Als je bijvoorbeeld fijne herinneringen hebt aan spelen in de regen, zal petrichor eerder prettig aanvoelen. Woon je in een drukke stad, dan denk je bij regen eerder aan nat asfalt en uitlaatgassen.
Toch blijft één ding hetzelfde: regen laat je letterlijk ruiken wat er in jouw omgeving ligt. Of dat nu frisse aarde is, een druk kruispunt of een overlopend putje, jouw neus merkt het meteen zodra de eerste druppels vallen.
