De geur van regen: meer dan alleen nostalgie
Je kent het vast: na een droge periode begint het zachtjes te regenen en ineens hangt er een bijzondere geur in de lucht. Veel mensen vinden die geur heerlijk, maar weinig mensen weten waar die precies vandaan komt of hoe die heet. Toch is het een verschijnsel dat iedereen in het dagelijks leven weleens meemaakt.
De speciale geur die je ruikt als het begint te regenen na een droge periode, heeft daadwerkelijk een naam. Wetenschappers gebruiken hiervoor het woord petrichor. Dit klinkt misschien ingewikkeld, maar het gaat gewoon om de herkenbare, diepe aardse geur die regen met zich mee kan brengen.
Wat is petrichor precies
De rol van oliën in de bodem
In de bodem en in steenachtige oppervlakken zitten natuurlijke oliën. Deze ontstaan onder andere uit plantenmateriaal dat langzaam afbreekt. Tijdens een lange droge periode hopen deze oliën zich op aan de oppervlakte van de grond, stoeptegels of stenen muren. Je ruikt ze meestal niet, omdat ze nog vastzitten aan het oppervlak.
Wanneer de eerste regendruppels vallen, raken die druppels het oppervlak met redelijk veel kracht. Door dat contact komen er hele kleine druppeltjes en deeltjes vrij die de lucht in worden geslingerd. In die minuscule druppeltjes zitten ook de oliën die al die tijd op de grond lagen te wachten. Zo komen ze ineens terecht in de lucht die jij inademt.
Bacteriën spelen ook een rol
Niet alleen oliën zijn belangrijk voor de regenlucht, ook bepaalde bacteriën in de bodem dragen eraan bij. In de grond leven onder andere zogeheten actinobacteriën. Deze produceren een stof die geosmine wordt genoemd. Geosmine heeft een heel herkenbare, aardse geur. Zelfs in hele kleine concentraties kan onze neus deze stof al oppikken.
Als de regen losbarst, worden ook deze geosmine-deeltjes makkelijker verspreid. Ze komen samen met de oliën in de lucht terecht. De combinatie van deze stoffen zorgt voor de karakteristieke geur die we zo vaak met regen en frisheid associëren.
Waarom vinden we de geur van regen zo fijn
Een mogelijke link met vroeger
Er zijn verschillende theorieën waarom zoveel mensen de geur van regen aangenaam vinden. Een veelgenoemde verklaring is dat het iets te maken heeft met ons verleden als mens. Water was en is van levensbelang. Een aankomende regenbui kon vroeger betekenen dat er weer genoeg drinkwater en voedsel zou zijn. De geur die bij regen hoort, kan daardoor onbewust gekoppeld zijn aan veiligheid en overleven.
Hoewel niet alles hierover wetenschappelijk bewezen is, ligt het idee voor de hand dat ons brein regenlucht deels als positief en geruststellend ervaart. Regen kan voelen als een soort reset van de omgeving, vooral na warme, stoffige dagen.
Herinneringen en emoties
Naast mogelijke biologische verklaringen spelen ook persoonlijke herinneringen een belangrijke rol. De geur van regen kan je terugbrengen naar vakanties, wandelingen in het bos of middagen waarop je als kind door de plassen sprong. Zulke herinneringen zorgen ervoor dat de geur warm en vertrouwd aanvoelt.
De volgende keer dat je de eerste druppels hoort vallen en die typische geur opmerkt, weet je dat je eigenlijk een mix van oliën, bacteriën en herinneringen ruikt. En dat die alledaagse ervaring een eigen, officiële naam heeft: petrichor.
