Wat je ruikt als het net begint te regenen
Iedereen kent het: je loopt buiten en nog voordat de eerste druppels vallen, hangt er ineens een bijzondere geur in de lucht. Veel mensen omschrijven het als fris, aarde-achtig en een beetje kruidig. Deze typische regengeur heeft zelfs een officiële naam: petrichor.
Het woord petrichor komt uit het Grieks. Petra betekent steen en ichor is het mythische bloed van de goden. De naam is bedacht door twee wetenschappers die in de vorige eeuw onderzochten waar die mysterieuze geur precies vandaan komt.
De verborgen rol van planten en olie in de grond
De geur van regen begint al lang voordat er een druppel op de stoep valt. In droge periodes scheiden planten namelijk olie-achtige stoffen uit. Deze stoffen komen in de grond en in stenen terecht en blijven daar rustig zitten totdat het weer gaat regenen.
Als de eerste druppels vallen, breken ze die microscopisch kleine laagjes olie los van het oppervlak. In combinatie met andere stoffen in de bodem ontstaat dan de geur die we kennen als petrichor. Je ruikt dus eigenlijk een mengsel van plantenresten, olieachtige stoffen en materiaal uit de bodem dat door regen weer wordt losgemaakt.
Waarom het in de stad anders ruikt dan in het bos
Op het platteland of in het bos ruikt regen vaak sterker dan in de stad. Dat komt doordat daar meer planten en onbedekte grond aanwezig zijn. In de stad ruik je ook regen, maar de geur wordt gemengd met asfalt, uitlaatgassen en andere stoffen die zich op straten en gebouwen hebben verzameld.
Bacteriën die een frisse regenbui laten ruiken
Naast planten spelen ook bacteriën een grote rol. In de bodem leven talloze bacteriën, waaronder een groep die actinomyceten wordt genoemd. Deze maken een stof aan die geosmine heet. Geosmine heeft een heel herkenbare, aarde-achtige geur.
Wanneer de bodem na een droge periode nat wordt, komen er kleine belletjes vrij uit de grond. In die minuscule belletjes zit geosmine, die met de lucht wordt meegevoerd. Ons reukvermogen is extreem gevoelig voor geosmine; we kunnen het in hele lage concentraties al waarnemen. Daardoor valt de geur van een regenbui ons zo sterk op.
Waarom de geur voor veel mensen zo prettig is
De meeste mensen ervaren de geur van regen als positief en kalmerend. Er zijn verschillende verklaringen voor bedacht. Een ervan is dat een regenbui vaak verkoeling brengt na warme of benauwde dagen. Je brein koppelt de geur van regen dan automatisch aan opluchting en comfort.
Een andere mogelijke reden is dat water en regen in de natuur vaak betekenen dat er leven mogelijk is. Planten groeien, dieren vinden drinkwater en de omgeving wordt groener. Het zou kunnen dat we die geur daarom onbewust als veilig en prettig zijn gaan ervaren.
Kun je de geur van regen zelf nabootsen
De geur van regen is zo geliefd dat sommige parfums en geurkaarsen proberen petrichor na te maken. In werkelijkheid is het een heel complex mengsel van stoffen, dus een exacte kopie is lastig. Toch komen sommige geuren aardig in de buurt door tonen van natte aarde, groene bladeren en lichte mineralige accenten te combineren.
De volgende keer dat je die herkenbare geur ruikt vlak voor of tijdens een bui, weet je dat je eigenlijk een heel natuurkundig en chemisch samenspel waarneemt. Planten, bacteriën, stenen en water werken samen om een geur te creëren die we simpelweg herkennen als: het ruikt naar regen.
