Wat is het donutgie dilemma?
Het donutgie dilemma is een recent opkomend fenomeen dat vooral binnen discussies over duurzaamheid en consumentengedrag aan populariteit wint. De term is een creatieve samentrekking van het bekende 'donut model' van econoom Kate Raworth en 'energy' of 'strategie', afhankelijk van de context waarin het gebruikt wordt. Het dilemma draait om de vraag hoe consumenten en bedrijven binnen de planetaire grenzen kunnen opereren, zonder de sociale fundamenten van de mens te schaden. Dit roept dilemma’s op in dagelijkse keuzes en lange termijnstrategieën.
De oorsprong van het donut model
Het donut model, bedacht door econoom Kate Raworth, schetst een wereld waarin we leven binnen twee ringen: de sociale ondergrens en de ecologische bovengrens. Alles daarbinnen vormt een veilige en rechtvaardige ruimte voor de mensheid. Aan de buitenkant bevinden zich ecologische roofbouw en klimaatverandering; aan de binnenring menselijke tekorten zoals armoede, gebrek aan onderwijs of gezondheidszorg. Het donutgie dilemma ontstaat wanneer acties, producten of keuzes botsen met dit duurzame midden.
Toepassing in het dagelijks leven
In de praktijk betekent dit dilemma dat mensen bijvoorbeeld op zoek zijn naar duurzame kleding, maar alsnog terechtkomen bij fast fashion uit gemak of financiële redenen. Of we willen lokaal reizen om onze ecologische voetafdruk te verkleinen, maar kiezen toch voor het vliegtuig omdat de trein sneller volgeboekt is of duurder blijkt. Dit soort afwegingen zijn kenmerkend voor het donutgie dilemma: ze tonen de spagaat tussen idealisme en realiteit.
Waarom is het relevant?
In een tijd waarin duurzaamheid steeds belangrijker wordt, worden consumenten zich bewust van de impact van hun keuzes. Tegelijk groeit ook de wens om comfortabel, snel en goedkoop te leven. Bedrijven spelen hier handig op in en bieden ‘groene’ alternatieven aan, die niet altijd zo duurzaam blijken als ze beweren. Dit vergroot het dilemma: hoe kies je bewust, zonder jezelf tekort te doen of misleid te worden?
De invloed van online shops
Online winkels zijn een belangrijk onderdeel van dit dilemma. Ze bieden gemak en aantrekkelijke prijzen, maar staan vaak ter discussie vanwege hun productieprocessen, retourstromen en verzendmethodes. Consumenten staan dagelijks voor keuzes die samenhangen met dit dilemma, zeker als ze bewust willen consumeren.
Hoe ga je om met het donutgie dilemma?
Er is geen eenduidig antwoord, maar bewustwording is de eerste stap. Door stil te staan bij het effect van jouw aankopen op mensen en planeet, kun je stap voor stap betere keuzes maken. Dit betekent niet dat alles perfect moet zijn, maar wel dat je keuzes maakt die aansluiten bij je waarden waar dat mogelijk is. Ook transparantie van bedrijven, eerlijke informatie en gesprekken over duurzaamheid kunnen helpen om dit dilemma te doorgronden en aan te pakken.
